Pcfruit: Minder menskracht, meer resultaat in de fruitteelt

Het Proefcentrum Fruitteelt of kortweg pcfruit is een internationaal erkend onderzoeks-centrum in fruitteelt. Het Proefcentrum geeft advies aan fruittelers en wijnbouwers en doet aan innovatief onderzoek. Onderzoeker Kris Ruysen heeft er zijn handen vol op de afdeling Milieu en Techniek. “Met technologie kunnen we een paar van de grootste knelpunten aanpakken die telers vandaag voelen.” 

Het grootste van die knelpunten? Kris Ruysen: “De fruitteelt in onze regio staat onder grote druk. Er is veel goedkope import en tegelijk kampen fruittelers met krapte op de arbeidsmarkt. In het buitenland ligt de loonkost lager en bovendien is het niet eenvoudig om goed opgeleid personeel te vinden. En dat heb je echt nodig in een gespecialiseerde sector zoals deze.”

Precisiefruitteelt

De onderzoekers van pcfruit zetten daarom in op twee fronten: automatisering en een verhoging van de rendabiliteit. Kris: “Neem bijvoorbeeld een appelboomgaard. De ene boom groeit goed, de andere heeft het moeilijker. Aan de volgende komen dan weer te veel bloesems. Die moet je uitdunnen om te voorkomen dat je een boom vol kleine appels krijgt. Om het beste resultaat te krijgen, zou je bijna elke appelboom afzonderlijk moeten bemesten, uitdunnen en snoeien. Dat is arbeidsintensief en dus duur. Daarom zoeken we onder andere naar nieuwe technieken voor precisiefruitteelt met het Interreg-project ADaM & PreciLa, wat staat voor Agri-DataManagement (ADaM) en PrecisieLandbouw (PreciLa). We laten bijvoorbeeld drones informatie verzamelen over de bomen om in kaart te brengen welke boom behandeling nodig heeft op welk moment.”

Automatisch sproeien en bemesten

Kris: “Gewasbescherming en bemesting zijn nog twee voorbeelden van arbeidsintensieve taken. In het EFRO-project Autofruit werken we samen met Flanders Make, BAB Bamps en Octinion aan autonome voertuigen voor de fruitteelt. Flanders Make heeft een veiligheidsstudie uitgevoerd om te begrijpen wat de risico’s zijn van wagentjes die je vanop afstand door de stroken van je boomgaard kan sturen. Octinion werkt mee aan de R&D van zo’n voertuig en BAB Bamps levert de expertise over landbouwvoertuigen. Onze taak als onderzoekscentrum is om te bepalen voor welke teelt zo’n toestel ingezet kan worden en voor welke toepassingen precies. Want we willen natuurlijk inzetten op teelten waar we zo snel mogelijk, zo veel mogelijk resultaat zien.”

Robots met snoei- en uitdunexpertise

En dan zijn er nog de taken die momenteel volledig manueel verlopen. Kris: “Fruitbomen snoeien, vruchten uitdunnen en natuurlijk oogsten, daar is momenteel nog veel menskracht voor nodig. Met ons project Acrofruit zoeken we uit of we voor die taken robots kunnen trainen. Mechanisch is dat geen probleem: er bestaan vandaag al robots die zulke fijne taken kunnen uitvoeren. Het schoentje knelt bij de kennis die je ervoor moet hebben. Je moet naar een boom kunnen kijken en beoordelen welke tak je moet wegsnoeien voor het beste resultaat. Of hoeveel vruchten er op een boom moeten staan voor een optimale opbrengst. En dat verschilt dan nog eens naargelang het ras en het type van de boom.” 

Hoever de fruitteelt vandaag staat met de implementatie van technologie? Kris: “Dat zijn de partners in onze projecten volop aan het uitzoeken. De telers zijn natuurlijk helemaal klaar voor technologie die hun leven gemakkelijker kan maken. We blijven zoeken naar grote én kleine manieren om dat te doen, bijvoorbeeld met het project Minman: ‘minder manuren’ in de perenteelt. Elke efficiëntiewinst maakt een voelbaar verschil voor onze fruittelers.”