Ecosystemen veroveren de wereld
Ecosystemen veroveren de wereld
De toenemende complexiteit, onzekerheid en snelheid van veranderingen in onze concurrerende economische wereld vragen om nieuwe manieren van werken. Niet alleen om als bedrijf te overleven, maar ook om het verschil te maken, het veranderende tempo te volgen, het voortouw te nemen met creatieve oplossingen en nieuwe, toonaangevende initiatieven op te zetten om in de geglobaliseerde economie succesvol te worden/blijven. Om ook in de toekomst succesvol te kunnen zijn, moeten bedrijven ecosystemen opbouwen en als hefboom gebruiken én binnen deze ecosystemen samenwerken met de overige netwerkpartners. Deze ecosystemen kunnen zeer veranderlijk zijn in de tijd en moeten worden afgestemd op de bedrijfsstrategie. Hoe ze worden gebruikt, hangt sterk af van de status en het doel van de strategie.
Adner en Kapoor (2009) definiëren bedrijfsecosystemen als een op waarden gericht netwerk met een groot aantal stakeholders én diverse transacties tussen deze stakeholders (Bertassini e.a., 2021). Een artikel gepubliceerd in het ‘Journal of Business Research’ (Gueler en Schneider, 2021) stelt dat "bedrijfsecosystemen een belangrijke vorm van samenwerking tussen verschillende organisaties vertegenwoordigen en een motor voor het succes van een onderneming kunnen zijn. Sterke ecosystemen vinden een evenwicht tussen de waarde die door de verschillende actoren wordt ingebracht en de toe-eigening van waarde die hiertegenover staat.” Om duurzame innovatie in stand te houden, is samenwerking tussen de belangrijkste partners van het ecosysteem een must. Dit wordt bevestigd door een onderzoek van McKinsey, dat stelt dat de geïntegreerde netwerkeconomie tegen 2030 25 procent van de totale economie zou kunnen uitmaken [...] met een wereldwijde omzet van 70 biljoen dollar.
Een open debat is cruciaal
De huidige uitdagingen op het vlak van duurzaamheid, circulariteit en klimaatverandering kunnen alleen worden aangepakt als bedrijven samenwerken. Samenwerking in waardenketens (en zelfs daarbuiten) zal leiden tot partnerschappen die gebaseerd zijn op onderling vertrouwen en die op hun beurt toegevoegde waarde vanuit de afzonderlijke leden alsook gezamenlijke toegevoegde waarde zullen creëren. Deel uitmaken van een ecosysteem biedt bedrijven een groot voordeel omdat ze op die manier toegang krijgen tot de enorme hoeveelheid kennis en ervaring van de verschillende leden. De relaties binnen een dergelijk ecosysteem moeten worden gekenmerkt door vertrouwen, integriteit en betrokkenheid – sleutelelementen om een duurzaam ecosysteem tot stand te brengen. Dit zal de leden in staat stellen om een open debat te voeren over de verdeling van gemeenschappelijk gegenereerde waarde onder de partners, aangezien de gegenereerde waarde niet altijd recht evenredig is aan de hiervoor gemaakte kosten.
"Als je een toekomstbestendig bedrijf wil creëren, zorg er dan voor dat je deel uitmaakt van een ecosysteem."
Dirk Torfs
CEO, Flanders Make
Opzetten van modellen voor een circulaire economie
Bij het opzetten van modellen voor een circulaire economie zijn de volgende zaken van essentieel belang:
- Ecosystemen kunnen op vier verschillende niveaus circulaire acties ondernemen:
- Productniveau (recycling, herontwerpen, herfabricage, ...);
- Procesniveau (optimalisering, minder hulpbronnen, aangepaste planning, ...);
- Serviceniveau (model voor tweede leven, use-as-a-service, predictief onderhoud, ...);
- Dematerialisatieniveau (virtualisatie, validatie, ...) volgens de mate van afhankelijkheid van de verschillende digitale technologieën.
- Er zijn drie drijvende krachten die circulariteit bevorderen in ecosystemen die samenhangen met digitale transformatie: virtualisatie, optimalisering van het aanbod en optimalisering van producten.
- Verschillende soorten ecosystemen passen ook verschillende strategieën toe. Terwijl bij het transactietype de nadruk ligt op dematerialisatie en het verschaffen van toegang, richten oplossingsgerichte ecosystemen zich op de optimalisatie van producten en processen.
Past mijn bedrijf in een ecosysteem?
Het is aangetoond dat bedrijven met een open innovatiecultuur (samen met andere bedrijven binnen en buiten hun sector, kennisinstellingen en overheden) beter kunnen concurreren omdat ze sneller kunnen werken, veerkrachtiger zijn en een grotere instroom van creativiteit hebben. Om een succesvol lid van een ecosysteem te zijn, moet een bedrijf doorgaans over 5 belangrijke capaciteiten beschikken:
- Absorptievermogen om te leren van partners in het ecosysteem;
- Multiplicatievermogen om geabsorbeerde kennis naar meerdere producten, processen en diensten toe te dupliceren;
- Transformatievermogen om kennis vanuit andere sectoren in uw eigen sector toe te passen, wat tot baanbrekende resultaten kan leiden;
- Integratievermogen om meerdere leerervaringen te combineren tot integratieve leerervaringen voor innovatieondersteuning, waarbij uw eigen ontwikkeling wordt meegenomen naar andere contexten;
- Relationeel vermogen om relaties maximaal te benutten, ze sterker te maken en wederzijds vertrouwen tussen de partners binnen het ecosysteem te creëren/te versterken. Dit resulteert in het creëren van meer toegevoegde waarde en het opnemen van een rol als de natuurlijke orkestleider van het ecosysteem of de ecosystemen.
Ecosystemen als barometer
Als we naar de toekomst kijken, zullen ook investeringsfondsen op zoek gaan naar bedrijven die een sterk ecosysteem kunnen creëren of al deel uitmaken van een sterk ecosysteem dat de verdere ontwikkeling van hun producten en diensten ondersteunt. Deze bedrijven zullen op een andere manier worden gewaardeerd omdat zij als toekomstbestendig worden beschouwd en helpen om de mondiale duurzaamheidsuitdaging aan te gaan en de wereld ten goede te veranderen.