Interdisciplinair Coöperatief Onderzoek (ICON)

• Als er een duidelijke component is voor de onderzoeksorganisaties die zich onderscheidt van de bedrijfshorizon;
• Als er een uitgesproken kennisopbouw is met een meerwaarde ten opzichte van de state of the art en het lopende onderzoek;
• Als er een risico is op slagen dat beduidend hoger is dan gangbaar bij industrieel onderzoek;
• Als de toepassingsmogelijkheden ruimer zijn dan de horizon van de individuele betrokken bedrijven. 

De kennis kan later opgenomen worden in individuele bedrijfsactiviteiten en draagt ook bij tot systeemeffecten in een innovatie-ecosysteem.

In vergelijking met SBO staat ICON ook dichter bij een toepassing, voldoende om actieve bedrijfsparticipatie te hebben.

De typische projectduur bedraagt 2 jaren met een maximum van 3 jaren.

Bedrijven buiten Vlaanderen (ook Belgische bedrijven zonder exploitatiezetel in Vlaanderen) met een eigen valorisatie rationale kunnen deelnemen als partner mits ze een duidelijke en belangrijke meerwaarde voor het project en het consortium kunnen betekenen, maar krijgen geen steun vanuit VLAIO.

Het ICON-projecttype vervult een brugfunctie tussen onderzoek en toepassing en bestaat dus uit een onderzoeksdeel en een bedrijfsdeel. De subsidie voor de uitvoering van het onderzoeksdeel wordt toegekend aan de betrokken onderzoeksorganisatie. Buitenlandse onderzoeksorganisaties kunnen ook ingeschakeld worden voor het onderzoeksdeel voor max. 20%. Het onderzoeksdeel in ICON wordt gefinancierd aan 100% door de middelen van Flanders Make.   

De subsidie voor de uitvoering van het bedrijfsdeel gebeurt met subsidies van VLAIO aan de betrokken ondernemingen. Het bedrijfsdeel (binnen ICON naar verwachting typisch een onderzoeksproject) wordt gefinancierd aan de toepasselijke steunpercentages zoals vastgelegd voor het nieuwe bedrijfssteuninstrumentarium ontwikkelings- en onderzoeksprojecten:

• Steunbedrag: gevraagde steun van minimaal € 100.000 en maximaal € 3 miljoen;

• Basissteun: min. 25% - max. 50%
  • Het project kan bestaan uit een mix van ontwikkelings- en onderzoeksactiviteiten. Delen die onderzoek omvatten krijgen een basissteunpercentage van 50% en delen die ontwikkeling omvatten krijgen een basissteunpercentage van 25%;
• Verhoging van het basissteunpercentage:
  • 10% voor een kleine en middelgrote onderneming (KMO);

• Het totale steunpercentage is begrensd tot 60%.

Ondernemingen in moeilijkheden komen niet in aanmerking voor steun. Voor meer informatie hieromtrent.

Belangrijk te vermelden is dat er retroactief geen steun kan verleend worden. Enkel de kosten gemaakt na formele startdatum kunnen worden betoelaagd. Deze startdatum kan ten vroegste samenvallen met de eerste werkdag van de maand volgend op de maand waarin het volledige aanvraagdocument bij Agentschap Innoveren & Ondernemen wordt ingediend.

De andere Strategische Onderzoekscentra zoals het VIB, VITO en Imec kunnen in Flanders Make onderzoeksprojecten deelnemen als externe onderzoekspartner. Ze financieren daarbij hun eigen deelname.

Er kan inderdaad worden samengewerkt met andere ondernemingen en onderzoeksorganisaties als onderaannemer. De kosten van de onderaannemer worden integraal gedragen door de bedrijfspartner(s) en komen ook in aanmerking voor subsidie. Ook ondernemingen buiten het Vlaams Gewest die geen eigen valorisatie rationale hebben, kunnen als onderaannemer ingeschakeld worden.

De volgende criteria gelden voor onderaanneming van kennispartners:

• De onderaanneming moet goed omschreven zijn qua taak en output.
• De onderaanneming mag geen invloed hebben op het generieke karakter van het SBO onderzoek en een duidelijk onderscheid tussen de activiteiten in het SBO gedeelte en de taken in de onderaanneming is nodig.
• Voor de prestatie van de kennispartner betaalt de onderneming de marktprijs of dient het de volledige kosten te vergoeden vermeerderd met een redelijke marge.

Heldere afspraken voor eigendomsrechten, kennistransfer en valorisatie worden gemaakt in een samenwerkingsovereenkomst die gekend is op het ogenblik van steuntoekenning zodat er duidelijkheid bestaat voor al de betrokken participanten aan het project.  Hierbij moet zeker rekening gehouden worden met de voorwaarden om 100% steun te mogen geven aan de onderzoeksinstellingen.  Als algemeen principe zijn alle partners eigenaar van de resultaten van hun aandeel in het samenwerkingsproject en worden de eigendomsrechten verdeeld op een manier die een afspiegeling is van de werkpakketten en de eigen inbreng.

Elke partner heeft dus de volle exploitatierechten op de eigen background en foreground (ook die in co-eigendom). Daarnaast hebben partners ook toegangsrechten op de background en foreground van de andere partners. De voorwaarden voor deze toegangsrechten zijn:

• dat de 50/50-regel voldaan is op het einde van het project
• dat de partner de toegang tot de background of foreground van de andere partner nodig heeft voor de exploitatie van zijn eigen foreground.
• De licentiekost voor de verwerving van toegangsrechten is als volgt:
  • toegangsrechten op background: marktconforme vergoeding
  • toegangsrechten op foreground gratis, op voorwaarde van intense samenwerking met de andere partner en nood voor exploitatie van eigen resultaten.

In een Flanders Make ICON project is voldoende inbreng van de bedrijven vereist. De 40/60-regel bepaalt de vereiste budgettaire verhouding tussen de onderzoekgroepen en de industriepartners: de gezamenlijke bijdrage van de industriepartners die steun krijgen van VLAIO, Innoviris of een ander financieringsagentschap moet hoger zijn dan die van de onderzoekspartners. Dit betekent concreet dat een verhouding van minstens 60% voor het bedrijfsdeel en maximaal 40% voor het onderzoeksdeel per ICON project dient gehaald te worden bij indiening op niveau van aanvaarde begroting.

Bij de bepaling van deze verhouding kunnen niet gesubsidieerde bedrijven, die de consortiumovereenkomst mee ondertekenen, mee verrekend worden. In dit geval geldt voor gesubsidieerde bedrijven dat de inzet van de bedrijven (kost) in elk project minstens gelijk moet zijn aan de inzet van de gesubsidieerde onderzoeksorganisatie(s) in het onderzoeksdeel (minstens 50/50 verhouding). De kost van een onderzoeksinstelling die als onderaannemer een duidelijk omschreven dienst levert aan een bedrijf en dus rechtstreeks betaald wordt door het bedrijf, wordt meegeteld in het bedrijfsaandeel. Dit geldt niet voor een participatie door de onderzoeksinstelling als onderzoekspartner in het bedrijfsdeel.

Dat budget is uiteraard pas duidelijk als het volledige voorstel is ingediend. Tijdens de abstractfase die daaraan voorafgaat, hoeft het consortium alleen een aantal mensmaanden op te geven. Het is op dat moment aan de partners om zo goed mogelijk in te schatten of ze aan de 40/60-regel zullen voldoen.

Een 60% bijdrage van industriële partners is het absolute minimum om goedgekeurd te worden als Flanders Make ICON project. Met 65% tot 75% staat het project er beter voor, want dat wijst op een nog steviger engagement van de industriële partners. Er is dan ook een buffer voor als een van de partners tijdens het project omwille van gegronde redenen zijn bijdrage herziet of er uitstapt.

Om de ICON project oproepen te beheren, wordt een zogenaamde project funnel voor projectdefinitie en selectie geïmplementeerd. Er zijn 3 stage gates zoals aangegeven in onderstaande figuur.

Stage Gate 1

De 2 pager projectvoorstellen worden geëvalueerd op basis van de inhoudelijk een duidelijke omschrijving van het projectidee, een duidelijk industrieel toepassingsprobleem gekoppeld aan een innovatieve technologische oplossing en het valorisatiepotentieel en de verwachte impact van het resultaat op de Vlaamse bedrijven.

De voorstellen worden beoordeeld door de bedrijfsleden van de competentiecluster werkgroep. Binnen 10 kalenderdagen na de indieningstermijn beoordelen de beoordelaars het voorstel volgens de bovenstaande criteria De reviewresultaten worden besproken in de stuurgroep van het competentiecluster en de clustermanager neemt de uiteindelijke beslissing.

Stage Gate 2

De 6 pager projectvoorstellen worden beoordeeld op de toepassingsbehoeften, de gemeenschappelijke technologische en infrastructuurbarrière en de technologische benadering. Ook wordt er gekeken of er een duidelijke tijdlijn met tastbare resultaten is, alsook een duidelijke projectstructuur en een hoogwaardig consortium met een significante impact op de Vlaamse industrie en duidelijk gedefinieerde valorisatiemechanismen duidelijk gedefinieerd. Daarnaast dient er een significante impact te zijn op de uitvoering van de roadmap van Flanders Make en is het gebruik in onderzoeksprojecten of voor diensten aan bedrijven duidelijk omschreven.

De indiening gebeurt door clustermanagers van Flanders Make of het Centraal Bureau (CEO, COO, CTO, CVO). De indiening door het Centraal Bureau is bedoeld voor de ontwikkeling van nieuwe strategische richtingen en projecten waarbij de reikwijdte de reikwijdte overstijgt die is gedefinieerd in de roadmaps van de competentieclusters.

Gate 2-voorstellen worden beoordeeld door de Industriële Adviesraad (IAB) en Wetenschappelijke Adviesraad (SAB) en het Centraal Bureau van Flanders Make. Binnen 14 kalenderdagen na de indieningstermijn beoordelen de recensenten het voorstel volgens de bovenstaande beslissingscriteria. Daarna houdt het Centraal Bureau een beslissingsvergadering waarin de resultaten worden besproken en de uiteindelijke beslissing wordt genomen.

Stage Gate 3

De ICON full proposal projecten worden geëvalueerd door VLAIO die beslist over de financiering van de bedrijven en geeft een advies over het basisonderzoek aan de Raad van Bestuur van Flanders Make. Bijgevolg neemt de raad van bestuur van Flanders Make een beslissing.

De verantwoordelijkheid om kwaliteitsvolle ICON-projecten te genereren en te prioritiseren ligt in de eerste plaats bij Flanders Make. Het beslissingscomité bij het Hermesfonds beslist over de steunbaarheid van de projecten, alsook over de omvang van de steun (toepasselijke steunpercentages, aanvaardbare activiteiten – cfr Europese kaderregeling).  Het evaluatieproces wordt in nauwe samenwerking tussen het agentschap met Flanders Make gevoerd.  De opvolging van de projecten ligt in de eerste plaats bij Flanders Make.  De kennisinstelling bewaakt dat de projecten kwaliteitsvol worden uitgevoerd en specifiek ook dat de resultaten van het onderzoeksdeel voldoende hun weg weten te vinden naar toepassingen in de Vlaamse industrie.  Naast de directe waarde voor de betrokken ICON-bedrijfspartners ligt daar de belangrijke ruimere meerwaarde van de ICON-formule. Het agentschap zal Flanders Make opvolgen in haar acties om deze meerwaarde effectief te realiseren.

De steun die gewestelijke overheden toekennen aan ondernemingen in het kader van ICON zijn vrijgesteld van vennootschapsbelasting. Het gaat met name om “de winst vrijgesteld ten belope van het bedrag van de premies, en de kapitaal- of interestsubsidies op immateriële en materiële vaste activa, die aan vennootschappen worden toegekend in het raam van de steun aan onderzoek en ontwikkeling door de bevoegde gewestelijke instellingen”.

Meer informatie kan je terugvinden op de VLAIO website.